Ruszyło Podkarpackie Pogotowie Pieśniowe – warsztaty śpiewów pogrzebowych w parafii przeworskiej

Dostępne, dawne i współczesne śpiewniki liturgiczne oraz zbiory pieśni nabożnych nie gwarantują zachowania ciągłości lokalnych tradycji. Nikt już nie kwestionuje faktu, że każdy znaczący ośrodek: miejscowość czy parafia o wielowiekowej historii, posiadają (lub posiadały…) własny, odmienny (głównie pod względem melodycznym) od innych ośrodków, repertuar śpiewów. Dotyczy to także Podkarpacia – i śpiewów pogrzebowych. Pozbawieni źródeł pisanych animatorzy śpiewu (w tym organiści, szczególnie ci, którzy nie wywodzą się z miejscowych społeczności, lub dotychczas nie byli zainteresowani lokalną spuścizną kulturową) są często bezradni wobec zastanego zwyczaju.Oczekiwania tych, którym leży na sercu zachowanie ciągłości lokalnych, nierzadko kilkusetletnich śpiewaczych tradycji, ma spełnić – w zakresie śpiewów pogrzebowych – przygotowywana Antologia. W wigilię Uroczystości Świętych Piotra i Pawła, na terenie przeworskiej parafii odbyło się spotkanie promujące projekt – a zarazem prezentacja „przeworskiej” części tego wydawnictwa. Zabrzmiały śpiewy składające się na przeworski cykl pogrzebowy (śpiewany „pogrzebowy” Różaniec o Najświętszej Maryi Pannie, Litania do Najświętszej Marii Panny na dawną, „pogrzebową” melodię, Anioł Pański z dodanymi, rzadko już spotykanymi w zbiorowych wykonaniach „pogrzebowymi” śpiewami, dawne przeworskie „pogrzebowe” Salve Regina) oraz przepiękny wariant barokowego utworu o incipicie Jezu w Ogrojcu mdlejący, śpiewany do dziś – jak się okazało – w niektórych kościołach na terenie przeworskiej parafii. Prezentowane w antologii zapisy ożyły we wspólnym śpiewie obecnych na spotkaniu czynnych animatorek śpiewu z Przeworska/Studzianu i Dębowa, wywodzących się ze starszego i młodszego pokolenia mieszkańców dawnej parafii przeworskiej. Zapis i żywy śpiew zgadzały się co do nutki! Zagrały organy – i okazało się, że większość z tych utworów brzmi przejmująco także z akompaniamentem organowym. Jednak nie wszystkie pieśni okazały się, zdaniem uczestników spotkania, odpowiednie do kościoła – lokalna wersja Serdecznej Matki z dodanym refrenem (Matko Częstochowska, zrób mu miejsce zrób, choć maleńki kącik u Jezusa stóp!), żywiołowo wykonana, nabrała zbyt radosnego charakteru.

Przeworskie spotkanie zainaugurowało działalność nieoficjalnego Podkarpackiego Pogotowia Pieśniowego. Wkrótce więcej szczegółów, na razie tylko zachęta: jeśli Państwo – muzycy, organiści, nauczyciele, animatorzy kultury itd. – nie posiadacie nut do śpiewanych przez lud w Waszej podkarpackiej parafii wersji pieśni (nie tylko pogrzebowych, ale także np. kolęd, pastorałek, pieśni pasyjnych, maryjnych, o świętych, psalmów nieszpornych, Gorzkich Żalów i innych), a chcieliby Państwo te nuty otrzymać, by pomóc lokalnym społecznościom w podtrzymywaniu i ocaleniu pięknych miejscowych zwyczajów – napiszcie, korzystając z formularza tej strony. Chętnie pomogę!

Przykład Podkarpackiego Pogotowia Pieśniowego w działaniu: przeworski wariant melodii składających się na cykl Godzinek o Męce Pańskiej do pobrania >>> STĄD.

Zrealizowano w ramach stypendium z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.