O mnie

BARTOSZ GAŁĄZKA –

– folklorysta, badacz i znawca śpiewu tradycyjnego południowo-wschodniej Polski; trzykrotny stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie kultury ludowej: w 2013 r. otrzymał stypendium na badania folkloru kolędowego w Leżajskiem, w 2017 r. na uzupełnienie i podsumowanie wieloletnich badań nad folklorem pogrzebowym Podkarpacia, a w 2021 r. na projekt „Galicyjskie Gorzkie żale”, dotyczący różnorodności melodycznej tego pasyjnego nabożeństwa ludowego; laureat Nagrody Zarządu Województwa Podkarpackiego za szczególne osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury (2019);
– pedagog, polonista, popularyzator kultury ludowej wśród młodzieży i dorosłych, laureat m.in. nagrody Podkarpackiego Kuratora Oświaty (2018);
– jeden z pomysłodawców Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej, współautor programu tej placówki i stały jej współpracownik;
– stały współpracownik Centrum Kulturalnego w Przemyślu (jako juror przeglądów muzyki tradycyjnej) i Jasielskiego Domu Kultury;
– od października 2023 r. doktorant Szkoły Doktorskiej KUL w dyscyplinie nauk o sztuce.

Od 1997 r. realizuje autorski program badawczy, którego celem jest nagranie, katalogowanie, transkrypcja (muzyczna i językowa) oraz opracowanie (komentarze, paralele, zestawienia wariantów, mapy zasięgów) tradycyjnych śpiewów i melodii instrumentalnych – utworów zachowanych w żywej i ginącej tradycji regionu.

Do najważniejszych publikacji Bartosza Gałązki należy seria Kolędy Podkarpacia, w której przedstawia on religijny i świecki repertuar związany z szeroko rozumianym kolędowaniem. Serię zapoczątkowały trzy woluminy wydane w latach 2008-2012: tom I (Podgórze I – była to reedycja wydanej w 2004 roku publikacji Kolędy regionu krośnieńskiego), tom II (Podgórze II), tom III (Pogranicze polsko-ruskie I). W ramach realizowanego we współpracy ze Stowarzyszeniem Muzyka Dawna w Jarosławiu projektu MKiDN „Przy piecu i pod oknem. Zbiór kolęd Podkarpacia z tradycji żywej i ginącej” w latach 2017-2018 ukazały się kolejne tomy serii: tom IV (Od Leżajska, część 1), tom VI (Pogranicze polsko-ruskie II: Od Przeworska), album Kolędy Łemkowszczyzny oraz dwie płyty (Przy piecu i pod oknem. Kolędy Podkarpacia, część 1 i 2). Z kolei w ramach monumentalnego zadania „Przemyskie 2014”, także realizowanego we współpracy z jarosławskim stowarzyszeniem, pozyskał i opracował ponad dwa tysiące utworów oraz przygotował pod względem merytorycznym płytę Wschód bliski. Pieśni z Przemyskiego.

Również we współpracy ze Stowarzyszeniem Muzyka Dawna w Jarosławiu opracowuje serię płyt dokumentujących tradycje śpiewacze lokalnych społeczności zamieszkujących tereny południowej i południowo-wschodniej Polski; w ramach tej serii ukazały się: zbiór pieśni do św. patronów od morowego powietrza (Suplikanci. Za bytności zarazy, 2020) oraz album zawierający tradycyjne pieśni pasyjne (Wieniec z ciernia i głogu. Pieśni pasyjne z Podkarpacia, 2021). Płyty zawierają głównie nagrania pochodzące ze zbioru fonograficznego B. Gałązki – a zbiór ten liczy obecnie kilkadziesiąt tysięcy pozycji – oraz pieśni zaczerpnięte z tego zbioru wykonane przez kontynuatorów tradycji: młodzież, członków i przyjaciół Stowarzyszenia oraz zaproszonych artystów. Materiał zebrany i opracowany przez B. Gałązkę jest podstawą repertuaru C.K. Kapeli, zwłaszcza przygotowanego przez ten zespół programu „Ballada o Złotym Oddziale” opartego na pieśniach z powstania styczniowego zachowanych w żywej tradycji Podkarpacia. Repertuar pochodzący z badań B. Gałązki trafił też na płytę Krakowiaki Kapeli Brodów (2021); stanowi również istotną część zawartości płyty zespołu Galicjanki z Roztocza wydanej przez Centrum Kulturalne w Przemyślu (2024).

Dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Na Rzecz Rozwoju Wsi Szufnarowa (pow. strzyżowski) badacz wydał zbiór Śpiewy tradycyjne z Szufnarowej. Wybór z badań własnych (2021). W ramach tej współpracy zajmuje się również rewitalizacją repertuaru tradycyjnego w owej miejscowości.

Był kierownikiem merytorycznym projektu „Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej na ścieżkach kultury tradycyjnej. Wyprawa pierwsza: obrzędowość doroczna”, dofinansowanego przez MKiDN (2021-2022). W ramach tego zadania powstała monografia (redakcja tomu wspólnie z dr hab. Katarzyną Smyk, prof. UMCS), której większą część stanowi artykuł B. Gałązki opisujący repertuar śpiewaczy ziemi krośnieńskiej wraz z obszernym aneksem zawierającym transkrypcje materiałów zaczerpniętych ze zbiorów badacza (460 zapisów).

Wspólnie ze Stowarzyszeniem „Muzyka Dawna w Jarosławiu”, we współpracy z Muzeum Polaków Ratujących Żydów w Markowej, a także ze Skansenem Zagroda – Muzeum Towarzystwa Przyjaciół Markowej, z Fundacją Muzyka Kresów, parafią w Markowej oraz przedstawicielami społeczności wsi Markowa od roku 2023 pracuje nad rewitalizacją repertuaru psalmów nieszpornych archidiecezji przemyskiej. Owocem prac są Nieszpory markowskie oparte na badaniach B. Gałązki.