Author Archive: Bartosz Gałązka

„Kolędy Podkarpacia” – premiera kolejnego tomu

Dzięki wsparciu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego udzielonemu projektowi „Przy piecu i pod oknem. Zbiór kolęd Podkarpacia”, w 2018 roku ukazała się kolejna publikacja w serii wydawniczej dokumentującej repertuar bożonarodzeniowy i noworoczny subregionów dzisiejszego województwa podkarpackiego. Szósty tom „Kolęd Podkarpacia” zawiera prawie 700 zapisów pochodzących z regionu przeworskiego, słynącego z bogatej i ciągle żywej tradycji kolędowania. Przeworskie – wyodrębnione na podstawie współczesnego podziału administracyjnego – leży częściowo na obszarze dawnego wschodniego pogranicza kulturowego, stąd obecność śpiewów życzących wspólnych dla noworocznego repertuaru polskich i ruskich wsi. Najliczniej reprezentowane są w nim szczodrówki (szczedriwky) dla panien i kawalerów. Z kolei niektóre spośród…
Read more

Przy piecu i pod oknem. Kolędy Podkarpacia 1 – premiera płyty

Dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które Stowarzyszenie Muzyka Dawna w Jarosławiu otrzymało na projekt „Przy piecu i pod oknem. Zbiór kolęd Podkarpacia”, w latach 2017-2018 ukażą się m.in. dwa albumy płytowe zawierające nagrania kolęd pochodzące z badań terenowych Bartosza Gałązki oraz interpretacje zebranych przez badacza materiałów w wykonaniu uznanych artystów oraz młodych pasjonatów muzyki tradycyjnej.

Śpiewy pogrzebowe na Rodzinnym Taborze

W pierwszych dniach lipca, w gościnnej „Farfurni” Janeczki i Michała Kacprzyków, w ramach Rodzinnego Taboru w Zawadce Rymanowskiej, odbyły się dwa spotkania z tradycją Podkarpacia. W ich trakcie uczestnicy mogli nie tylko zapoznać się z rezultatem prac Bartosza Gałązki nad antologią śpiewów żałobnych, ale także, a może przede wszystkim – zanurzyć się w repertuar pogrzebowy południowo-wschodniej Polski i doświadczyć jego specyfiki, ucząc się kilku pieśni, reprezentatywnych dla poszczególnych  podkarpackich subregionów.

Ruszyło Podkarpackie Pogotowie Pieśniowe – warsztaty śpiewów pogrzebowych w parafii przeworskiej

Dostępne, dawne i współczesne śpiewniki liturgiczne oraz zbiory pieśni nabożnych nie gwarantują zachowania ciągłości lokalnych tradycji. Nikt już nie kwestionuje faktu, że każdy znaczący ośrodek: miejscowość czy parafia o wielowiekowej historii, posiadają (lub posiadały…) własny, odmienny (głównie pod względem melodycznym) od innych ośrodków, repertuar śpiewów. Dotyczy to także Podkarpacia – i śpiewów pogrzebowych. Pozbawieni źródeł pisanych animatorzy śpiewu (w tym organiści, szczególnie ci, którzy nie wywodzą się z miejscowych społeczności, lub dotychczas nie byli zainteresowani lokalną spuścizną kulturową) są często bezradni wobec zastanego zwyczaju.

Pogrzebowe śpiewy z Haczowa w Muzeum Etnograficznym w Rzeszowie

W trakcie Nocy Muzeów 20 maja 2017 r. rzeszowskie Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli na kilka godzin przeniosło się w czasie i przestrzeni do dawnego Haczowa (powiat brzozowski). Stało się to za sprawą zespołu Vox Angeli, który przygotował do śpiewania z publicznością zestaw pieśni z repertuaru Mistrza Stanisława Wyżykowskiego, oraz Bartosza Gałązki, który opowiedział gościom o haczowskich śpiewach tradycyjnych, prezentując nagrania z własnych badań terenowych.

Katalog śpiewów żałobnych z Podkarpacia

W ramach projektu stypendialnego, obok publikacji elektronicznej zawierającej zapisy nutowe oraz teksty słowne podkarpackich śpiewów pogrzebowych wraz z komentarzami i wykazem źródeł, powstaje, komplementarny do niej, Katalog śpiewów żałobnych z Podkarpacia – cyfrowy spis treści Antologii: baza utworów, z wyszczególnieniem proweniencji zapisów wersji i wariantów melodycznych. W skład katalogu wchodzą karty śpiewów. Katalog jest aktualizowany na bieżąco. Jego ostateczny kształt będzie wynikał z układu treści, jaki przyjmie przygotowywana publikacja książkowa. Aktualna wersja Katalogu wraz z legendą i objaśnieniami do pobrania >>> TUTAJ Dla ilustracji różnorodności melodycznej repertuaru żałobnego Podkarpacia, poniżej prezentuję wybrane ze zbioru śpiewy, reprezentatywne dla poszczególnych ośrodków regionu.…
Read more

Żałobne nuty w radiowym eterze

Przez Twe rany i boleści racz zostać z Maryją przy mej śmierci… (z refrenu pieśni Pamiętaj, człowiecze, na Jezusa) Wśród śpiewów wykonywanych w ramach zwyczajów pogrzebowych znaczącą grupę stanowią XIX-wieczne pieśni pasyjne, anonimowych autorów, prawdopodobnie związanych ze środowiskiem klasztornym. Wędrowni śpiewacy przynieśli je na „dróżki kalwaryjskie”, rozprowadzając wśród ludu druki ulotne z tekstami. Wkrótce pieśni te śpiewano w kościołach w Wielkim Poście, szczególnie podczas „Stacji Jerozolimskich” (późniejszej Drogi Krzyżowej) oraz nocnych adoracji w trakcie Triduum Sacrum. Po reformach Soboru Watykańskiego II dla większości z tych śpiewów w świątyniach nie było już miejsca.